Психолог бұрышы

Cіз қандай ата-анасыз?

(АНКЕТА)

Сіздің жақсы ата-ана екеніңізге біз сенімдіміз. Бірақ, кейде балаңызды тәрбиелеу барысында кейбір қиыншылықтарға кезігуіңіз мүмкін. Осы тест арқылы Сіздің балаңызбен қарым қатынасыңызға және оны тәрбиелеуге тура жол көрсетуге көмектеседі. 

  1. Cіздің балаңыз ойнақы (тентек), сотқар, біресе үйге бір жері көгеріп келеді, біресе киімінің бір жері жыртылып келеді. Сіз не істер едіңіз?

а) Не болғанын сұрап, киімінің жыртылған жерін тігіп, компресс жасайсыз.

б) Балаңызға көмек көрсетесіз, әңгімелесесіз, әйтеуір бір күні оның бұзықтығы өзіне таяқ болып тиетінін түсіндіресіз.

в) Оған ешқандай көңіл бөлмейсіз, өз білгенімен жүре берсін.

  1. Балаңыздың достары бар, бірақ олар айтқанды істемейтін, тәрбиесі нашар балалар болса сіздің әрекетіңіз?

а) Ол балалардың ата-аналарымен әңгімелесесіз.

б) Ол балаларды үйіңізге шақырып, әңгіме құрып, тәрбиелеуге тырысасыз.

в) Балаңызға достарының кемшіліктерін айтып, ол балалар сен үшін жаман әдет, олармен дос болма – деп түсіндіресіз.

  1. Балаңыз ойнауды жақсы көреді, бірақ ойын барысында ұтылғысы келмейді.

а) Сіз еш нәрсе істемейсіз, бала ұтылуға да үйрене берсін деп ойлайсыз.

б) Балаңыз ұтылуды ауыр қабылдаса, онымен ойнауға бас тартасыз. 

в) Әдейі бала ұтылуға үйренсін деп

  1. Сіздің балаңыз 24-сағат бойы ойнай берер еді. Ол кешке қарай ұйқысы келмей жүре беретін болса сіз не істер едіңіз?

а) Ұйқының қандай маңызды екенін айтар едім.

б) Қай уақытта ұйықтаса да жүре берсін, бірақ таңертең тура уақытында оятамын.

в) Белгілі бір уақытта төсегіне жатқызып, жалғыз өзін қалдырамын.

  1. Теледидарда балаларға арналған бағдарламалар жеткіліксіз болса, сіз балаңызға күні бойы теледидар көруге рұқсат берермедіңіз?

а)Балаларға арналған бағдарлама біткеннен соң, баламды ұйықтатуға жатқызамын, ол ұйықтағаннан кейін теледидарды қосамын.

б)Балама теледидардан қандай бағдарламаларды көруге болатынын немесе көруге болмайтынын түсіндіремін.

в) Оған кейбір бағдарламаларды таңдап алып қоямын.

  1. Сіздің балаңыз әдепсіз, бұзық болса, сізге қарсы сөз қайтарып сөйлейтін болса, сіз қандай әрекет жасар едіңіз?

а)Олай болмайды, жақсы әрекет емес, әдепсіз екенін түсіндіруге тырысамын.

б)Әдепсіз болуға тыйым саламын және оны айтқан тілді алмағаны үшін жазалаймын.

в) Балам өзін жақсы ұстаған кездері оны мадақтап аламын.

  1. Сіздің балаңыздың жасы әлі үлкен бола қойған жоқ, бірақ ол қыз балаға (немесе ұл бала) қызығушылық танытып жүр. Сіздің әрекетіңіз.

а)Қалай болса, барлығын солай қалдырамын, өзі білсін.

б)Балалық ғашықтықты кесуге тырысамын.

в) Балама ондай ғашықтық сезімді түсіндіруге тырысамын.

  1. Егер басқа балалар сіздің балаңызға тиісуі мүмкін, оны мазақ қылатын болса, сіз не істер едіңіз?

а)Оған қайтадан өзін ұруын айтамын.

б)Сол балалардың ата-аналарымен сөйлесемін.

в) Баламды сол әдепсіз балалармен араласпайтындай етіп тәрбиелеп қоямын.

  1. Егер сіздің балаңыз көргенсіз, бұзық, басқа балаларға қарсы әдепсіз әрекет жасаса, сіздің әрекетіңіз.

а)Оған өзі сияқты көргенсіз, бұзық болып көрінемін, ұрсамын.

б)Балама көп уақыт көңіл бөлуге тырысамын.

в) Балама теледидардан зорлық-зомбылық, төбелес көрсететін фильмдерді көруге тыйым саламын.

Баланың балабақшаға бейімделуі

Баланың әлеуметтенуі қашан қайда басталады?

Әрине бірінші отбасында және балабақшаға келгенде. Балабақшада таныс емес үлкен адамдармен, балалармен танысады, мінез құлық ережелері мен нормаларын меңгереді.Жаңа жағдайға бала қалай үйренеді? Өкінішке орай балабақшаға бейімделу көбінесе қиын және ауыр өтеді. Бала тамақ ішпейді, ұйықтамайды, балалармен және үлкен адамдармен араласудан бас тартады да қоршаған ортаға деген қызығушылығы төмендейді,ойыншықтарды ойынға қатыстырмайды.

Баланың балабақшаға қиын бейімделу себептері:

  • Басқа адамдармен бұрын қалып көрмегендіктен,
  • Дәретке өзі отырып үйренбегендіктен.
  • Кейбір тағамдарды жеу дағдысы жоқ, мысалы қызылша, орамжапырақ,қатты тамақты шайнап үйренбеген(картоп, нан)
  • Балабақшаға келген алғашқы күндерібала 2 сағатқа қалу керек.

Көбінесе ата-аналар жұмыс тәртібін айтып, баланы күні бойы балабақшағақалдырады.Осының нәтижесінде күрделі және созылмалы мәселелер пайда болады.

  • Балаңызбен үйде сөйлесесіз ба, оны жақсы көретіңіз туралы айтасыз ба?

Ата-аналардың балаға эмоцияналдық әсері көбінесе жағдайды қиындатады. Әр отбасында бейімделудің үш түрі бар.

  • жеңіл түрі- баланың мінез–құлығы 10-15 күнде қалпына келеді;
  • орташа ауырлық бейімделу-1 айдың ішінде ;
  • ауыр бейімделу- 2 айдан 6 айға дейін өтеді.

Қобалжулары қатты ата-аналардың балалары да балабақшаға қиын бейімделеді, өткені ата-анасының қобалжуын көріп, баланың қроқынышы ұлғая бастайды.

Осы кезде ата-аналар балаға көмек беруі керек.

Ертеңгілік қоштасуды жеңілдету тәсілдері:

  • Баламен тез қоштасып үйреніңіз. Қоштасуды созбаңыз.
  • Бала сіздің қобалжығаныңызды көріп, тыныштануы ұзаққа созылады.
  • Балаңыз сізге сенсін десеңіз,балабақшаға әкеліп, көрінбей қашып кетпеңіз.
  • Балаңызға ұнайтын қоштасу рәсімін ойлап табыңыз және соны қатал ұстаңыз
  • Балабақшаға барғаны үшін жаңа ойыншық сатып алып, балаңызды алдарқатпаңыз.
  • Балаға анық түсінік беру керек.
  • Бір рет болсын баланың дегенін істесеңіз әрі қарай баланы көндіру өте қиынға түседі.

ЖШС «Балапан» бөбекжай бала-бақшасы

Психология саласы бойынша «Балалардың бала-бақшаға бейімделу» жеңіл өтуі үшін арналған тренинг сабақты педагог-психолог: Н.Аимбетова өткізді.

Баланың әлеуметтенуі қашан қайта басталады? Әрине бірінші отбасында және балабақша келгенде. Балабақша таныс емес үлкен адамдармен , балалармен танысады , мінез-құлық ережелері мен нормаларын менгереді. Жаңа жағдайға бала қалай үйренеді? Өкінішке орай балабақшаға бейімделу көбінесе қиын және ауыр өтеді. Бала тамақ ішпейді, ұйықтамайды, балалармен және үлкен адамдармен араласудан бас тартады да , қоршаған ортаға деген қызығушылығы төмендейді , ойншықтарды ойынға қатыстырмайды. Баланың балабақшаға қиын бейімделу себептері: басқа адамға бұрын қалып көрмегендіктен, дәретке өзі отырып үйренбегендіктен, кейбір тағамдарды жеу дағдысы жоқ , мысалы қызылша , орамжапырақ , қатты тамақты шайып үйренбеген (құрттайнан) балабақшаға келген алғашқы күндері бала 2 сағатқа қалу керек . Көбінесе ата-аналар жқмыс тәртібін айтып , баланы күні бойы балабақшаға қалдырады. Осының нәтижесінде күрделі және созылмалы мәселелер пайда болады.

Балаңызбен үйде сойлесесіз бе? Оны мақтайсыз ба , оны жақсы көретініңіз туралы айттыңыз ба? Ата-аналардың балаға эмоционалдық әсері кобінесе жағдайды қиындатады. Әр отбасында бейімделудің үш түрі бар, жеңіл түрі-баланың мінез-құлығы 10-15 күнде қалпына келеді . Орташа ауырлық бейімделу – 1 айдың ішінде , ауыр бейімделу – 2 айдан 6 айға дейін өтеді.

Қобалжулары қатты ата – аналардың балалары да балабақшаға қиын бейімделеді , өйткені ата - ананың қобалжуын көріп , баланың қорқынышы ұлғая бастайды. Осы кезде ата – ана балаға көмек беруі керек.

Ертенгілік қоштасуды жеңілдету тәсілдері:
  • Баламен тез қоштасып үйреніңіз.Қоштасуды созбаңыз.Бала сіздің қобалжығаныңызды көріп тынышталуы ұзаққа созылады.
  • Балаңыз сізге сенсін десеңіз,балабақшаға әкеліп көрінбей қашып кетпеңіз.
  • Балаңызға ұнайтын қоштасу рәсімін ойлап табыңыз және оны қатал ұстаңыз.
  • Балабақшаға барғаны үшін жаңа ойыншық сатып алып, балаңызды алдарқатыңыз.


ЖШС «Балапан» бөбекжай бала-бақшасы

Психология саласы бойынша «Мен қандаймын?»тақырыбында тренингті педагог-психолог: Н.Аимбетова өткізді. Тренинг барысында қызықты ойындар мен жаттығулар жасалып, балалар жақсы мен жаманды ажырата білуді, бір-біріне көмектесу керек екендігін түсінді.



ЖШС «Балапан» бөбекжай бала-бақшасы

Психология саласы бойынша «Көтеріңкі көңіл-күй жанға қуат береді» тақырыбында ұжыммен тренингті өткізді. Тренингті педагог-психолог маманы жүргізіп, бала-бақша ұжымына көтеріңкі көңіл – күй сыйлап, шаршағандарын басып жағымды психологиялық ахуалды қалыптастырды.





Психолог Аимбетова Н.К. бала қолының майда моторикасын дамыту үстінде.

Майда моторика — бұл адамның үш (нерв, бұлшық, сүйек) жүйелерінің нәтижесінде қолының және аяғының саусақтарымен майда және нақты қимылдарды орындай алуы.

  • Бала қолының майда моторикасының дамуына балшықтан және пластилиннен, қамырдан жабыстыру ойындары өте пайдалы. Егер дала қарға толы қыс болса, қар атысып ойнау мен қар баба жасаудың әсері де зор. Ал, жазда майда тастардан және құмнан сәулетті сарай тұрғызғанға не жетсін.
  • Сурет салу мен суретті бояу да майда моториканы дамытуға зор әсері бар.
  • Қағаздан қырқып жапсыру жұмыстары;
  • Табиғи заттардан: қамыстан, шыршаның шишкасынан жасалған заттар баланың моторикасын ғана емес, қиялын да дамытады.
  • Құрастырғышпен жұмыс та бааның ойлау қабылетін, қиялын, қолының майда моторикасын дамытады.
  • Түймені, (кнопкаларды), ілмектерді қадау мен шешу. Баланың саусақтарын шынықтырады, олардың әрекетін тездетуге жұмылдырады, қолының майда моторикасы дамиды.









Ата-аналар үшін

Балаларға арналған кеңес

Психолог бұрышы